Kayyum ne demek islam ?

Bugün sizlerle, toplumumuzun derinlerinde yankı bulan bir kavramı konuşmak istiyorum: “Kayyum.” Ancak bu kez meseleyi yalnızca yönetimsel ya da politik bir çerçevede değil, İslami bakış açısından ve toplumsal cinsiyet, çeşitlilik, sosyal adalet gibi önemli dinamiklerle birlikte ele alacağız. Çünkü her kavramın kalbinde, insanın kendisi ve toplumu vardır. Bu yazı, birlikte düşünmek, sorgulamak ve anlamaya çalışmak için yazıldı.

Kayyum Ne Demek İslam?

İslam’da “kayyum” kelimesi, Arapça kökenlidir ve “ayağa kaldıran, koruyan, gözeten, yönetim sorumluluğunu üstlenen kişi” anlamına gelir. Allah’ın isimlerinden biri olan “el-Kayyûm”, her şeyi ayakta tutan, düzeni sağlayan ve varlığı sürdüren anlamındadır. Dolayısıyla İslami bağlamda kayyum, sadece yöneten değil; adaleti gözeten, sorumluluk alan, koruyan ve dengeyi sağlayan kişidir.

Ancak bu kavramın toplumsal hayatta nasıl şekillendiğine baktığımızda, çoğu zaman bu sorumluluğun erkek merkezli bir otoriteyle eşleştirildiğini görüyoruz. Oysa İslam’da kayyumluk sadece otorite değil, aynı zamanda merhamet, adalet ve dengeyi temsil eder. Bu noktada toplumsal cinsiyet rollerine ve adalet anlayışına dair derin bir sorgulama yapmak gerekir.

Erkeklerin Çözüm Odaklılığı, Kadınların Empatik Gücü

Toplumun dinamiklerine baktığımızda, erkeklerin genellikle çözüm odaklı, analitik ve stratejik; kadınların ise empatik, ilişkisel ve duygusal zekâsı yüksek bir yaklaşım sergilediğini görürüz. Bu fark, bir eksiklik değil, aslında tamamlayıcılıktır. Kayyum kavramını bu iki yaklaşımın dengesiyle düşünmek, İslam’ın adalet anlayışına daha yakın bir perspektif sunar.

Bir erkek, kayyumluk görevini üstlendiğinde adaleti tesis etmek, düzeni korumak ve hakkaniyetli davranmakla yükümlüdür. Ancak bu görev, gücü elinde tutmak değil; o gücü başkalarının iyiliği için kullanmak demektir. Kadın ise, toplumsal kayyumluk diyebileceğimiz bir başka rolü üstlenir: duygusal bağ kurmak, topluluğu bir arada tutmak, empatiyle yönlendirmek. Biri aklın, diğeri kalbin rehberidir.

Ne yazık ki, modern dünyada bu iki gücün ayrıştırıldığı, kadınların duygusal emeğinin görünmez kılındığı, erkeklerinse duygusal derinlikten koparıldığı bir düzen içinde yaşıyoruz. Oysa kayyumluk, bu iki enerjinin birlikteliğiyle anlam kazanır. Gerçek kayyum, adaletle empatiyi bir arada taşıyandır.

İslami Kayyumlukta Sosyal Adaletin Yeri

İslam’da kayyumluk yalnızca bireysel değil, toplumsal bir sorumluluktur. Her birey, çevresindeki insanlara, doğaya ve topluma karşı bir kayyumdur. Sosyal adalet, bu anlayışın merkezindedir. Bir kayyumun görevi, yalnızca yönetmek değil, haksızlığa karşı durmak, eşitsizlikleri azaltmak ve toplumun her kesimini gözetmektir.

Peki, burada toplumsal cinsiyet nerede durur? İslam’ın adalet anlayışı, aslında cinsiyetler arasında üstünlük değil, denge arar. Her birey, yaratılışındaki farklılıkla topluma bir değer katar. Kadınların empatik bakış açısı, erkeklerin analitik gücüyle birleştiğinde, toplumsal kayyumluk adaletin en somut hali olur.

Bu noktada, İslami kavramları yeniden yorumlamak, onları sadece geçmişin kalıplarına sıkıştırmadan, bugünün toplumsal gerçekliğiyle birlikte düşünmek önemlidir. Bir toplumun kayyumları yalnızca yöneticiler değil; öğretmenler, anneler, babalar, gençler, hatta çocuklardır. Her biri bir değer taşır, her biri bir sorumluluk alanıdır.

Kayyumluk ve Çeşitlilik: Her Sesin Değeri

Kayyumluk kavramını, çeşitlilik bağlamında düşündüğümüzde ise farklı kültürlerden, inançlardan, kimliklerden gelen insanların bir arada yaşama biçimini anlamaya başlarız. Gerçek kayyum, bir toplumu tek tip yapmak değil; farklılıkları koruyarak adaleti tesis etmektir. Her inanç, her düşünce, her ses değerlidir. İslam da bu çeşitliliği bir rahmet olarak görür.

Eğer toplumun her bireyi kendisini bir kayyum gibi görürse –yani bulunduğu yeri, çevresini ve insanları koruma sorumluluğunu hissederse– o zaman sosyal adalet kendiliğinden yeşerir. Bu, sadece dini bir görev değil, insani bir bilinçtir.

Birlikte Düşünelim

Belki de bugün bize düşen, kayyum kelimesine yeni bir anlam katmaktır. Otorite yerine adaleti, güç yerine sorumluluğu, üstünlük yerine dengeyi koymak…

Peki sizce, bir toplumda herkes kendi alanında bir kayyum olsaydı, dünya nasıl bir yer olurdu?

Kadınların empatisi, erkeklerin çözüm odaklılığıyla birleşseydi, adalet nasıl görünürdü?

Yorumlarda düşüncelerinizi paylaşın; çünkü bu konuda her ses, adaletin başka bir yankısıdır.